حق ، عدالت و جامعه

author

علیرضا لشکری عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

Abstract:

عدالت به لحاظ آنکه همواره از والاترین آرمانهای انسان بوده از مهمترین واژه ها و مفاهیم مورد بحث در علوم اجتماعی و اقتصادی است وهر چند بحث های اندیشه ورزان پیرامون آن از آغازین مراحل تفکر بشر وجود داشته است اما گستره و ژرفای آن همچنان رو به افزایش است و به جهت تنوع و تکاثر آراء در مورد وفاق بر آن، خواه از جنبه اجرایی و چه به لحاظ مفهومی، چشم انداز روشنی وجود ندارد.یکی از مباحث مورد مناقشه در حوزه عدالت این بحث است که آیا عدالت امری است که ناظر به فرایند هاست و در حیطه ی اقتصاد به قوانین ومقررات و تنظیم روابط میان عاملان در فعالیت اقتصادی و کسب درآمد و مالکیت به محصول کار و تلاش افراد از سوی آنان (فرایند محوری)مربوط است ویا وضعیت حاصله از تحقق فرایند ها را رصد می کند و در مورد نتیجه ی نهایی صادر می شود.هر کدام از دو پاسخ فوق در میان اندیشمندان و اقتصاد دانان غرب طرفدارانی دارد،و در سطور بعد مورد اشاره قرار خوهد گرفت،اما به نظر می آید که دیدگاه اسلام پیرامون این مسایل به لحاظ مبانی آن در مورد حق و عدالت فراتر از دو پاسخ فوق است.این مقاله در پی کنکاش وتعیین چنین ابعادی از مفهوم عدالت از دیدگاه اسلام نخست به برخی تعاریف عدالت وتحولات فوق می پردازد و سپس با امعان نظر به مفهوم حق، تاثیر واقعی(غیر قراردادی) دانستن آن را بر عدالت و عدالت اجتماعی در مراحل فوق الذکر دنبال می کند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

رابطة حق و عدالت

پرسش از رابطة حق و عدالت، مجال مناسبی را برای بازنمود برخی از مهم‌ترین تقابل‌های فکری در زمینة ارزش‌های بنیادین سیاسی مثل عدالت، برابری، آزادی و حقوق بشر می تواند فراهم کند. با توجه به این‌که عده‌ای از اندیشه ورزان معاصر علاوه بر اختلاف در مبانی، تفاوت‌های روش‌شناسانه با هم دارند لازم است میان حق و عدالت در سطوح و لایه‌های معرفتی متعددی نسبت‌سنجی شود. این نوشتار به اختصار با ذکر برخی از نمونه‌...

full text

رابطه حق و عدالت

پرسش از رابطه حق و عدالت، مجال مناسبی را برای بازنمود برخی از مهم ترین تقابل های فکری در زمینه ارزش های بنیادین سیاسی مثل عدالت، برابری، آزادی و حقوق بشر می تواند فراهم کند. با توجه به این که عده ای از اندیشه ورزان معاصر علاوه بر اختلاف در مبانی، تفاوت های روش شناسانه با هم دارند لازم است میان حق و عدالت در سطوح و لایه های معرفتی متعددی نسبت سنجی شود. این نوشتار به اختصار با ذکر برخی از نمونه ...

full text

رابطة حق و عدالت

پرسش از رابطة حق و عدالت، مجال مناسبی را برای بازنمود برخی از مهم ترین تقابل های فکری در زمینة ارزش های بنیادین سیاسی مثل عدالت، برابری، آزادی و حقوق بشر می تواند فراهم کند. با توجه به این که عده ای از اندیشه ورزان معاصر علاوه بر اختلاف در مبانی، تفاوت های روش شناسانه با هم دارند لازم است میان حق و عدالت در سطوح و لایه های معرفتی متعددی نسبت سنجی شود. این نوشتار به اختصار با ذکر برخی از نمونه ...

full text